Genieting III
for tenor recorder (2004)
revision history
April 2009
- some time signatures were hidden; resolved
- an explanation of the accents in Q, bar 8-9, was added
- the English of the footnotes 7 and 8 (page 10) was corrected
revisie geschiedenis
April 2009
- some time signatures were hidden; resolved
- an explanation of the accents in Q, bar 8-9, was added
- the English of the footnotes 7 and 8 (page 10) was corrected
score sample
score, page 1
program notes
According to the myth of Er, as told by Plato in his Republic, each mortal life cycle begins by the determining of its destiny. The three Fates, daughters of Necessity, lead this process: Lachesis offers the lots and samples of the lives the souls can choose; Clotho ratifies the choosen destiny of each by drawing the life’s thread on the spindle; and Atropos makes the threads irreversible by spinning them. Life hangs, as it were, on a silken thread.
Contrary to the meticulously measured duration (days, nights, weeks, months, years) of the rotations of the heavenly bodies, according to Plato, the Fates represent the ›fatal‹ time span of mortal life: Lachesis represents the past, Clotho the present and Atropos the future. A mortal can only be born once his soul’s time span has been determined: »The only thing he [Er] knew was that he had suddenly opened his eyes, and that it was morning.«
Elements from this myth contributed to the inspiration for Genieting III.
First there is the element of measured time, of the duration of a breath and of silence. Then there are tones that are ›alive‹ for the duration of the breath that produces them. A tone, after all, begins to die as soon as it is produced, with a lifespan of no more than a breath. This forms the opening phrase of Genieting III, which consists of a 4/4 measure with an unmeasured tremolo, followed by an improvised two-pitch Morse code-like motion. This motion lasts the duration of a single breath, during which the tones die out as the breath becomes weaker. After a short pause the process begins anew, this time with different pitches.
Briefly summarized, this basic idea has been developed as follows:
Tones are spun into threads and these threads are woven into a web. This tonal web forms the composition’s exposition, which is broken off by an extreme overblown tone as a clear landmark. Thereafter this signpost is repeated [varied] four times amidst the continual spinning of the tonal threads and weaving of the web. The web is anchored to these four landmarks. Now the threads of pitches gradually show contours: the music ascends or descends. This becomes increasingly evident in the following accelerated reprise of all the pitches, now grouped into rhythms and measures so that a melody arises. At the work’s conclusion the music coagulates into precise measured vibrations: »Waiting until the day comes into the light«. (See score, p. 9)
Genieting III is full of microtones. They cause the sound of the recorder to be fragile and brittle, giving the sound a lyrical, colourful dimension. In working out the practical aspects of this composition I was assisted by the recorder player Susanna Borsch, with whom I arrived at the fingering system that is used in this piece.
(Translation: Jonathan Reeder)
Contrary to the meticulously measured duration (days, nights, weeks, months, years) of the rotations of the heavenly bodies, according to Plato, the Fates represent the ›fatal‹ time span of mortal life: Lachesis represents the past, Clotho the present and Atropos the future. A mortal can only be born once his soul’s time span has been determined: »The only thing he [Er] knew was that he had suddenly opened his eyes, and that it was morning.«
Elements from this myth contributed to the inspiration for Genieting III.
First there is the element of measured time, of the duration of a breath and of silence. Then there are tones that are ›alive‹ for the duration of the breath that produces them. A tone, after all, begins to die as soon as it is produced, with a lifespan of no more than a breath. This forms the opening phrase of Genieting III, which consists of a 4/4 measure with an unmeasured tremolo, followed by an improvised two-pitch Morse code-like motion. This motion lasts the duration of a single breath, during which the tones die out as the breath becomes weaker. After a short pause the process begins anew, this time with different pitches.
Briefly summarized, this basic idea has been developed as follows:
Tones are spun into threads and these threads are woven into a web. This tonal web forms the composition’s exposition, which is broken off by an extreme overblown tone as a clear landmark. Thereafter this signpost is repeated [varied] four times amidst the continual spinning of the tonal threads and weaving of the web. The web is anchored to these four landmarks. Now the threads of pitches gradually show contours: the music ascends or descends. This becomes increasingly evident in the following accelerated reprise of all the pitches, now grouped into rhythms and measures so that a melody arises. At the work’s conclusion the music coagulates into precise measured vibrations: »Waiting until the day comes into the light«. (See score, p. 9)
Genieting III is full of microtones. They cause the sound of the recorder to be fragile and brittle, giving the sound a lyrical, colourful dimension. In working out the practical aspects of this composition I was assisted by the recorder player Susanna Borsch, with whom I arrived at the fingering system that is used in this piece.
(Translation: Jonathan Reeder)
toelichting
Volgens de mythe van Er, beschreven in de Politeia van Plato, begint voor ons stervelingen elke nieuwe levensloop met het kiezen van ons levenslot. De drie dochters van de Noodzakelijkheid (de Schikgodinnen) leiden dit proces: Lachesis (de Lotende) geeft alle mogelijke levens-wijzen waaruit de ziel kan kiezen. Clotho (de Spinnende) bevestigt de gedane keuze door de levensdraad te bevestigen aan het spinnewiel. Vervolgens maakt Atropos (de Onafwendbare) de draden onomkeerbaar door ze te spinnen. De zielen hangen zogezegd aan een zijden draadje.
Tegenover de nauwkeurig bemeten tijd (dagen, nachten, weken, maanden, jaren) van de in hemelse sferen roterende hemellichamen representeren, nog steeds volgens Plato, de Schikgodinnen de ›noodlottige‹ tijd van de stervelingen: Lachesis representeert het verleden, Clotho het heden en Atropos de toekomst. Pas als deze tijd voor de ziel is vastgesteld, kan hij geboren worden: »Het enige dat hij [Er] wist was dat hij ineens de ogen had geopend, dat het morgen was.«
Elementen uit deze mythe inspireerden me tot Genieting III.
Allereerst is er het element van de gemeten tijd, van de tijd van een ademduur en van de pauze (stilte). Vervolgens zijn er tonen die tijd van leven krijgen zolang zij aangeblazen worden. Want een toon sterft weg zodra hij ontstaat en bestaat niet langer dan een ademtocht.
Hieruit volgt de openingsfrase van Genieting III. Deze bestaat uit een vierkwartsmaat met een (ongemeten) tremolo, gevolgd door een te improviseren tweetonige morsebeweging met als restrictie dat zij duurt voor de lengte van een adem, gevolgd door de zwakker wordende ademstroom waardoor de tonen wegvallen. Na een korte pauze begint dit proces opnieuw, maar nu met andere tonen.
Kort samengevat heb ik dit basis idee als volgt uitgewerkt:
Tonen worden gesponnen als draden en die draden worden geweven tot een web. Dit tonenweb vormt de expositie van de muziek. Deze wordt afgesloten met een extreem overgeblazen toon als een duidelijk markeringspunt. Hierna gebeurt dat nog vier maal terwijl het spinnen van tonen en het weven van het web voortduren. Aan deze vier punten wordt het web opgehangen zodat het is verankerd. Nu krijgen de gesponnen tonendraden geleidelijk contouren: de muziek stijgt of daalt. Nog duidelijker wordt dat in de daarop volgende versnelde reprise van alle tonen, nu gegroepeerd in ritmes en in maten zodat een melodie ontstaat. Op het eind stolt de muziek in precies uitgeschreven en gemeten trillingen: »Wachtend tot de dag in het licht komt.« (Zie partituur p. 9)
Genieting III staat vol microtonen. Zij maken de blokfluitklank kwetsbaar en broos en geven die klank een lyrische, kleurrijke dimensie. Om dit aspect praktisch uit te werken zocht en vond ik de hulp van blokfluitiste Susanna Borsch. In een aantal sessies werkten we samen aan de vervolmaking van het grepensysteem dat ten grondslag ligt aan dit stuk.
Susanna gaf ook de première op 29 juni 2006 in De Badcuyp te Amsterdam.
Genieting III is opgedragen aan Katja Blischke.
Tegenover de nauwkeurig bemeten tijd (dagen, nachten, weken, maanden, jaren) van de in hemelse sferen roterende hemellichamen representeren, nog steeds volgens Plato, de Schikgodinnen de ›noodlottige‹ tijd van de stervelingen: Lachesis representeert het verleden, Clotho het heden en Atropos de toekomst. Pas als deze tijd voor de ziel is vastgesteld, kan hij geboren worden: »Het enige dat hij [Er] wist was dat hij ineens de ogen had geopend, dat het morgen was.«
Elementen uit deze mythe inspireerden me tot Genieting III.
Allereerst is er het element van de gemeten tijd, van de tijd van een ademduur en van de pauze (stilte). Vervolgens zijn er tonen die tijd van leven krijgen zolang zij aangeblazen worden. Want een toon sterft weg zodra hij ontstaat en bestaat niet langer dan een ademtocht.
Hieruit volgt de openingsfrase van Genieting III. Deze bestaat uit een vierkwartsmaat met een (ongemeten) tremolo, gevolgd door een te improviseren tweetonige morsebeweging met als restrictie dat zij duurt voor de lengte van een adem, gevolgd door de zwakker wordende ademstroom waardoor de tonen wegvallen. Na een korte pauze begint dit proces opnieuw, maar nu met andere tonen.
Kort samengevat heb ik dit basis idee als volgt uitgewerkt:
Tonen worden gesponnen als draden en die draden worden geweven tot een web. Dit tonenweb vormt de expositie van de muziek. Deze wordt afgesloten met een extreem overgeblazen toon als een duidelijk markeringspunt. Hierna gebeurt dat nog vier maal terwijl het spinnen van tonen en het weven van het web voortduren. Aan deze vier punten wordt het web opgehangen zodat het is verankerd. Nu krijgen de gesponnen tonendraden geleidelijk contouren: de muziek stijgt of daalt. Nog duidelijker wordt dat in de daarop volgende versnelde reprise van alle tonen, nu gegroepeerd in ritmes en in maten zodat een melodie ontstaat. Op het eind stolt de muziek in precies uitgeschreven en gemeten trillingen: »Wachtend tot de dag in het licht komt.« (Zie partituur p. 9)
Genieting III staat vol microtonen. Zij maken de blokfluitklank kwetsbaar en broos en geven die klank een lyrische, kleurrijke dimensie. Om dit aspect praktisch uit te werken zocht en vond ik de hulp van blokfluitiste Susanna Borsch. In een aantal sessies werkten we samen aan de vervolmaking van het grepensysteem dat ten grondslag ligt aan dit stuk.
Susanna gaf ook de première op 29 juni 2006 in De Badcuyp te Amsterdam.
Genieting III is opgedragen aan Katja Blischke.
Genieting - the cycle
Genieting - de cyclus
›Genieting III‹ is the third work in a series of solo compositions entitled ›Genieting‹ (›pleasure‹, ›enjoyment‹), the translation of the French ›jouissance‹ used by the philosopher Emmanuel Levinas. I interpreted this term not only in the sense of what it means to be a soloist but also as the kind of music the soloist plays. In ›Genieting‹ the music is brought back to its constituent elements, whence it is built up once again.
»La jouissance est un retrait en soi, une involution.
... une exaltation vibrante où le soi se lève.«
»La jouissance est un retrait en soi, une involution.
... une exaltation vibrante où le soi se lève.«
Emmanuel Levinas
›Genieting III‹ is het derde werk uit een reeks solostukken onder de titel ›Genieting‹.
›Genieting‹ is de vertaling van het Franse woord ›jouissance‹ zoals gebruikt door de filosoof Emmanuel Levinas. ›Genieting‹ interpreteerde ik niet alleen als een adequate beschrijving van wat het betekent om solist te zijn, maar ook van het soort muziek dat de solist speelt. In ›Genieting‹ wordt de muziek teruggebracht tot haar constituerende elementen vanwaaruit ze vervolgens opnieuw wordt opgebouwd.
»La jouissance est un retrait en soi, une involution.
... une exaltation vibrante où le soi se lève.«
›Genieting‹ is de vertaling van het Franse woord ›jouissance‹ zoals gebruikt door de filosoof Emmanuel Levinas. ›Genieting‹ interpreteerde ik niet alleen als een adequate beschrijving van wat het betekent om solist te zijn, maar ook van het soort muziek dat de solist speelt. In ›Genieting‹ wordt de muziek teruggebracht tot haar constituerende elementen vanwaaruit ze vervolgens opnieuw wordt opgebouwd.
»La jouissance est un retrait en soi, une involution.
... une exaltation vibrante où le soi se lève.«
Emmanuel Levinas